• Chúng ta chỉ có một thị trường giá lên vào những năm 2010 nhờ Fed thúc đẩy nền kinh tế.

• Lý do duy nhất khiến cổ phiếu công nghệ hoạt động tốt là do lãi suất thấp.

• Lý do duy nhất khiến chứng khoán liên tục phục hồi nhanh chóng sau mỗi đợt điều chỉnh là nhờ sự hỗ trợ của FED.

Fed đã cố gắng thúc đẩy nền kinh tế trong những năm 2010 để giúp nền kinh tế thoát khỏi tình trạng bất ổn sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Các công ty công nghệ đã được hưởng lợi từ chi phí vay thấp. Và Fed đã can thiệp vào một số thời kỳ suy thoái mà chúng ta đã trải qua.

Nhưng nhiều người coi những câu chuyện này là điều hiển nhiên. Tuy nhiên, những điều hiển nhiên đó đã bị thử thách vào năm 2023.

Cục Dự trữ Liên bang đóng một vai trò quan trọng trong nền kinh tế và hoạt động của thị trường tín dụng. Nhưng các nhà đầu tư dành cho Fed quá nhiều tín nhiệm và đổ lỗi cho mọi hỗn loạn trên thị trường tài chính cho FED.

Fed kiểm soát lãi suất ngắn hạn bằng cách thiết lập lãi suất quỹ liên bang nhưng họ không kiểm soát được phần cuối của đường cong lãi suất. Chỉ cần nhìn vào lợi suất trái phiếu kho bạc 10 năm trong năm nay:

Trái phiếu 10 năm đi từ mức thấp 3,3% vào mùa xuân rồi tăng vọt lên 5% vào mùa thu mà không có lý do rõ ràng nào. Kể từ đó, lợi suất đã nhanh chóng giảm trở lại mức 4,2%. Đó không phải là Fed; đó là do thị trường.

Rất nhiều người muốn đổ lỗi cho Fed vì đã để lạm phát vượt khỏi tầm kiểm soát sau đại dịch. Đồng ý rằng lẽ ra Fed nên hành động sớm hơn. Nhưng liệu nó có quan trọng như mọi người nghĩ không?

Chỉ cần nhìn vào con đường lạm phát ở các nền kinh tế phát triển khác:

Tất cả các quốc gia này đều có những phản ứng chính sách tài chính và tiền tệ khác nhau trước sự bùng phát của Covid. Tuy nhiên, tỷ lệ lạm phát đều tăng và giảm cùng một lúc.

Liệu chi tiêu của Fed và chính phủ Mỹ có thực sự là nguyên nhân gây ra lạm phát trên toàn cầu? Và liệu chúng ta có thể thực sự tin được tính hiệu quả của việc FED giảm lạm phát thông qua việc tăng lãi suất nếu lạm phát đồng thời giảm ở các quốc gia khác không?

Không phải việc tăng lãi suất của Fed không ảnh hưởng đến lạm phát. Nó chắc chắn đã giúp làm chậm và hạ nhiệt nền kinh tế, và những người tiêu dùng đang cố gắng vay tiền đang cảm thấy khó chịu vì lãi suất cao hơn.

Nhưng hành động của họ ít quan trọng hơn bạn nghĩ trong chu kỳ kinh tế kỳ lạ do đại dịch gây ra này.

Hãy nhìn vào biểu đồ bên dưới để phân tích tình trạng lạm phát vượt mức mà chúng ta đã trải qua trong vài năm qua:

Hầu hết đều đến từ những cú sốc chuỗi cung ứng!

Rõ ràng, nhu cầu tiêu dùng ngày càng tăng do phản ứng của chính sách tài khóa đã đóng một vai trò rất lớn trong các vấn đề về chuỗi cung ứng này. Lạm phát xuất phát từ vấn đề cung ứng đồng thời với nhu cầu tiêu dùng bị dồn nén.

Nhưng đó không phải là việc Fed đang làm. Chính phủ đang cố gắng giữ cho nền kinh tế phát triển trong khi các tập đoàn đang chuẩn bị cho trận chiến. Chính sách lãi suất thấp của Fed cũng không kiểm soát thị trường chứng khoán. Giá cả quan trọng nhưng chúng không phải là tất cả.

Việc lãi suất tăng lên là một trong những nguyên nhân dẫn đến thị trường giá xuống vào năm 2022. Việc tăng từ 0% lên 5% trong một khoảng thời gian ngắn như vậy chắc chắn đã thay đổi động lực của thị trường. Nhưng điều đó không có nghĩa là thị trường chứng khoán chỉ đi lên khi lãi suất xuống thấp. Tư duy như vậy thì thật là một thiếu sót.

Fed đã tăng lãi suất 375 điểm cơ bản vào năm ngoái và thị trường chứng khoán đã bị bán tháo. Nhưng Fed đã tăng lãi suất thêm 150 điểm cơ bản và đã thu hẹp quy mô bảng cân đối kế toán vào năm 2023. Chỉ số Nasdaq 100 đã tăng gần 50% trong năm. S&P 500 đã tăng 20%.

Cổ phiếu bước vào thị trường giá xuống và Fed liên tục có hành động "hãm phanh" nền kinh tế trong thời gian này (thắt chặt), điều này khác với việc nới lỏng và hỗ trợ thị trường như hồi năm 2018.

Điều bất ngờ là thị trường chứng khoán đã quay trở lại gần mức ATH (cao nhất mọi thời đại) bất chấp hành động của Fed, lạm phát cao trong 40 năm, hai cuộc chiến tranh, lãi suất thế chấp tăng từ 3% lên 8%, lãi suất trái phiếu chính phủ tăng vọt.

Mọi người đều muốn nói lý do duy nhất khiến chúng ta có thị trường tăng trưởng trong những năm 2010 là do Fed, nhưng không phải cổ phiếu đã tăng rất nhiều vì chúng đã giảm 60% trong cuộc Đại khủng hoảng tài chính sao?

Và nếu lãi suất thấp là lý do duy nhất khiến cổ phiếu tăng giá, thì tại sao chúng ta không thấy thị trường chứng khoán châu Âu và Nhật Bản tăng giá mạnh trong những năm 2010? Tỷ lệ lãi suất của họ thậm chí còn thấp hơn nhiều so với Mỹ.

Có rất nhiều biến số khác nhau tác động đến thị trường tài chính và nền kinh tế. Chính sách tiền tệ là một trong những biến số đó nhưng nó cũng chỉ là một công cụ mà thôi.

Fed đã giữ lãi suất ở mức sàn trong phần lớn thập niên 2010 với hy vọng làm tăng lạm phát và tăng trưởng. Nó đã không xảy ra. Sau đó, họ nói rằng họ muốn lạm phát tăng lên một chút, nhưng sau đó lạm phát lại nóng "như thiêu như đốt".

Fed không kiểm soát nền kinh tế hay thị trường chứng khoán, giống như tổng thống không kiểm soát giá xăng, lạm phát, tiền lương hay tăng trưởng kinh tế.

Cuộc sống sẽ dễ dàng hơn rất nhiều nếu các quan chức chính phủ có thể tạo ra đòn bẩy để khiến giá cổ phiếu tăng và giá tiêu dùng giảm nhưng mọi chuyện không diễn ra theo cách đó.

Fed có thể đóng vai trò là người cho vay cuối cùng trong cuộc khủng hoảng tài chính. Họ cũng có thể làm bong bóng lớn hơn trong thời kỳ bùng nổ nếu họ không cẩn thận và đã từng làm như vậy trước đây.

Nhưng FED không quan trọng nhiều như bạn nghĩ khi nói đến một thứ gì đó lớn lao và phức tạp như nền kinh tế 27 nghìn tỷ USD của Mỹ hay thị trường chứng khoán 50 nghìn tỷ USD của Mỹ!